Leuke dingen op het werk organiseren we vaak buiten het werk of werktijd: dan gaan we pingpongen in de pauze of een vrijmiborrel organiseren. We delen ijsjes uit in de zomer en organiseren een sportdag. In de winter hebben we de foute kersttruiendag. Heel leuk, maar er is nog veel te halen in het werk zélf. Het werk zelf oppimpen neemt spanningen weg en maakt saaie klussen uitdagender, zodat verveling wegblijft. Dat leidt weer tot meer flow in je werk en levert tegelijk meer bevlogenheid en werkgeluk op. Dus aan de slag met Playful Work Design!
“Werk heeft alles in zich om een geweldige ‘experience’ te zijn”, zegt Professor Arnold Bakker van de Erasmus Universiteit. Arnold Bakker werkt samen met de Universiteit van Letland aan onderzoek naar Playful Work Design op individueel niveau. “Op het werk schieten we te snel naar het resultaat, en dat willen we zo efficiënt en effectief mogelijk bereiken. Beter kun je eerst het plezier van het dóen ervaren. Want het doen, bepaalt hoe je terugkijkt op het werk. Het werk speelser maken zorgt voor meer ‘flow’ in het werk en daardoor voor een hogere bevlogenheid.”
Fun en uitdaging
Playful Work Design is ‘een gedragsmatige benadering die een activiteit speelser maakt’. Dat kan op twee manieren. Agonistisch, door competitie, het stellen van doelen of regels. En ludiek, door werk leuk en fun te maken. Wat kun je dan doen om het werk leuker of uitdagender te maken en zo de ervaring die het werk oplevert, positiever te maken? Klaas-Jan Reincke van Vivic: “Richt je dan vooral op manieren om sneller focus te krijgen, op een ‘narrative’ bedenken voor jezelf – een verhaal in je hoofd dat je energie geeft-, op jezelf uitdagingen opleggen en grote uitdagingen op te knippen in kleine stapjes en het bijhouden van een scorebord.”
“Werk heeft alles in zich om een geweldige ‘experience’ te zijn”
Hoe ziet dat er dan playful uit?
Level 1: Playfull Work Design in je eigen werk
Je bent glazenwasser en je gaat verkleed als spiderman de ramen lappen. Je bent barista en bedenkt steeds nieuwe figuurtjes voor op de cappuccino. Misschien heb je wel eens de youtubevideo gezien van de steward van South West Airlines die al rappend zijn instructies aan de passagiers overbrengt. Je kunt ook je fantasie inzetten bij routinematig werk, bijvoorbeeld door een grappig ‘verhaal’ te bedenken bij facturen die je afhandelt. Elke week verzin je voor je e-mails een andere aanhef en groet. Elke dag geef je minimaal 3 complimenten aan diegene die je aan de telefoon krijgt. Voorafgaande aan een lastige schrijfopdracht maak je een wandeling om je gedachten al te ordenen. Kortom, je zoekt naar meer fun in het werk zelf.
Ben je meer ingesteld op competitie dan kun je de strijd aangaan met jezelf: iedere presentatie maak je steeds visueel iets aantrekkelijker. Je houdt bij hoeveel tijd je besteedt aan die vervelende klus en bedenkt manieren om er korter mee bezig te zijn. Je zit veel op de weg en zorgt dat je zuiniger rijdt. Je houdt je persoonlijke scorebord bij van klantbeoordelingen en bedenkt manieren om die te verhogen. Kortom, je stelt jezelf deadlines en maakt er een wedstrijd van. Sneller, meer, minder, beter: alles om jezelf uit te dagen!
Level 2: Playful Work Design voor teams
Binnen je team ben je wellicht al aan het jobcraften (uitruilen van taken). Hebben jullie al zicht op elkaars sterke kanten en zetten jullie die maximaal in? Zo niet, dan is dat toch wel de eerste stap om het samen leuk te houden. Voor de noodzakelijke fun in het team kun je denken aan wisselende werk- en spelvormen, bijvoorbeeld voor een brainstorm tijdens een vergadering, voor kennisdeling of voor het geven van feedback aan elkaar. De standup-meeting wordt aangevuld met extra bewegingsoefeningen. Je stelt een ‘focusblok’ in en dit kondig je aan en af met een grappig muziekje, waarbinnen je elkaar een paar uur niet mag storen.
Je kunt ook prettige competitie organiseren binnen én tussen teams. Bij een detacheringsbureau luidt iedereen die slaagt in een plaatsing een bel waarop alle collega’s beginnen te juichen. Je bedenkt teamuitdagingen die de hele week gelden, bijvoorbeeld een week waarin iedereen bij elk klantencontact met echte belangstelling vraagt hoe het ermee gaat. Je kunt als team scoreborden bijhouden, bijvoorbeeld van de klanttevredenheid.
Level 3: Playful Work Design op organisatieniveau
Organisaties kunnen het werk speelser maken door bijvoorbeeld de inrichting van de werkplek aan te passen. De trap wordt een glijbaan (Studelta) of je kunt bij mooi weer buiten werken. Er is gebruik gemaakt van kleur, muziek of grappige details. De gewone gele post-its zijn vervangen door grappige post-its met handjes en hartjes. Gamification en VR worden ingezet om op een leuke manier te leren. Een traditioneel assessment wordt ingeruild voor een escaperoom (ABNAmro). Wel eens een bestand verstuurt via WeTransfer.com? Na het versturen klapt er een poppetje heel hard voor jou omdat het je gelukt is. Ook dat kun je in (hrm)-systemen toepassen: likes en bedankjes uitdelen als de medewerker de gevraagde informatie heeft doorgegeven.
Ook op organisatieniveau kun je het competitie-gevoel aanwakkeren door het delen van belangrijke KPI’s, bij voorkeur realtime, op een leuke manier. Een scorebord of een thermometer die dagelijks de voortgang aangeeft. Door transparantie lokt de organisatie uit dat medewerkers gaan meedenken hoe ze zelf een bijdrage kunnen leveren aan de organisatie-uitdagingen.
Je werk playful designen betekent niet dat je je eigen werk ondermijnt: het moet minimaal even effectief zijn, liefst effectiever! En wat voor de een goed werkt, hoeft dat niet te doen voor een ander. Dus het is goed om eens stil te staan bij het onderdeel van het werk waar jij graag een work hack voor zou hebben en hoe jij dat alleen of samen met je team playful kunt oplossen.