Artikel van Dominique Haijtema uit Management Team, april2016. Simon Sinek, de man van WHY, over leiderschap. Voor wie Simon Sinek wil zien: hij geeft op 20 september 2016 live vanuit de VS een gastcollege bij het evenement Leiderschap in één dag.
Simon Sinek: ‘Een leider moet een helper zijn’
De man van de ‘Waarom-vraag’ was in Nederland. Dominique Haijtema voelde hem aan de tand. ‘Ik ben een man met een missie’.
Sinek (@simonsinek) ziet zichzelf als een priester met een hoger doel. ‘Ik wil dat zoveel mogelijk mensen met plezier naar hun werk gaan, zich daar veilig voelen en hun potentieel verwezenlijken.’ In gesprek met de man die ons weer doet nadenken over het waarom van onze acties.
In deze befaamde TED-talk legt Sinek het principe van de ‘Gouden Cirkel’ uit.
“Op het podium staan verandert de wereld niet. Dat moet het publiek doen.”
Succesvol zakenman
Voordat hij als spreker de wereld rond ging reizen, was hij zelf een succesvol zakenman. Hij runde een strategische adviespraktijk, totdat een vriendin aangaf zich zorgen om hem te maken. Toen hij haar toegaf dat hij niet meer van zijn werk hield, ontdekte hij de ‘gouden cirkel’ waarmee hij later veel bekendheid verwierf. ‘Maar het begon in de woonkamer van vrienden waar ik vertelde over de kracht van het waarom. Vanuit daar is het uitgebreid. Hier of ergens anders op het podium staan verandert niets aan de wereld. Dat moeten de mensen uit het publiek doen. Samen vormen we een puzzel die eventueel het hele zakenleven kan veranderen.’
Leiderschap is wat hem betreft: verantwoordelijkheid nemen voor het leven van de mensen die aan hem of haar zijn toevertrouwd. Het heeft niets met een formele positie te maken. ‘Veel bestuurders zijn geen leiders. We doen misschien wat zij zeggen, maar dat is omdat ze autoriteit of zeggenschap over ons hebben. We zouden hen niet vrijwillig volgen. Ik ken ook mensen met weinig autoriteit die juist wel leiderschap tonen en daardoor vertrouwd en gevolgd worden. Leiderschap betekent niet ‘in charge’ zijn, maar zorg dragen voor de mensen ‘in our charge’. Veel mensen verwarren de positie van een leider met het zijn van een leider.’
Het is volgens Sinek wel een goed teken dat er nu zoveel belangstelling is voor zijn gedachtegoed. ‘In de jaren ’80 of ’90 hadden ze me ronduit uitgelachen: veel te soft. Nu ontkent geen enkele bestuurder meer dat medewerkers belangrijk zijn. Alleen: te veel bedrijven richten zich in de eerste plaats nog op het verdienen van geld, terwijl dat een resultante moet zijn. Je hebt geld nodig om je medewerkers te onderhouden, maar het is zeker niet belangrijker dan je medewerkers.’
“Leiderschap betekent niet in charge zijn, maar zorg dragen voor de mensen in our charge.”
Leider…ouderschap
Sinek vergelijkt leiderschap het liefst met ouderschap. Iedereen kan het worden, niet iedereen is er geschikt voor, maar we kunnen er wel allemaal beter in worden. Een bedrijf zou meer als een familie moeten opereren en medewerkers die minder presteren niet laten vallen, maar helpen te verbeteren. Hij heeft een bloedhekel aan bestuurders die bij tegenvallende resultaten meteen de slecht presterende medewerkers ontslaan. Dat creëert vooral angst en onveiligheid, geen goede voorwaarden voor groei.
Het is juist de belangrijkste taak van een leider om voor veiligheid te zorgen, vindt hij. Pas dan kunnen medewerkers zich ontplooien. ‘Ik hoor bestuursvoorzitters vaak zeggen: ik had geen keuze, ik moest wel ingrijpen en saneren omdat de resultaten tegenvielen.’
Dan trekt Sinek een wenkbrauw op en zegt: ‘O ja? Geen enkele keuze? Ze bedreigden je gezin? Natuurlijk heb je een keuze. Die heb je altijd. Je was alleen niet moedig genoeg. Dat is nou juist leiderschap. Toegegeven, je hebt niet altijd meteen resultaat, maar dat heb je ook niet als je voor het eerst naar een sportschool gaat. Daar kom je er ook niet met een paar uur training en dus met een weekend op de hei of een enkele leiderschapstraining ook niet.’
Leiderschap is een keuze, zegt Sinek. ‘Het gaat er om moed te tonen. Je gaat als eerste op het gevaar of het onbekende af. Het is heel moeilijk om de druk van aandeelhouders te weerstaan of iets anders te doen dan al je collega-bestuurders.’
“Je kunt geen bedrijf runnen vanachter een computer”
Bankiersbonussen
We hebben volgens hem dringend leiders nodig, die in tijden van crisis het hoofd koel kunnen houden, en die het welzijn van medewerkers voorop stellen en niet de aandeelhouderswaarde. ‘Daarom hebben we ook een moreel probleem met de bonussen van bankiers. We willen best door iemand geleid worden, maar dan moet hij of zij wel het beste met ons voor hebben. Grote leiders zouden nooit hun mensen opofferen.’
Volgens Sinek wil niemand graag gemanaged worden, maar willen we wel geleid worden. Een leider kan een visie schetsen die medewerkers kunnen en willen volgen. ‘Let wel: het heet niet voor niets een visie, dus iets wat je voor je kunt zien. De grootste of de beste ergens in worden is geen visie.’
Dopamine
Het gaat er om dat leidinggevenden aandacht en interesse tonen en dat betekent iets anders dan een mailtje sturen. ‘Je kunt geen bedrijf runnen vanachter een computer. Een e-mail versturen is vooral iets dat je weer van je to-do-lijst kunt afvinken en waar je weer een beetje dopamine van krijgt. De ontvanger is er meestal minder blij mee. Bovendien zijn veel bestuurders de hele dag in gesprek met mensen die er niet eens zijn. Je kunt beter aandacht besteden aan de mensen om je heen. Het kost tijd en moeite om relaties te ontwikkelen, maar dan heb je ook iets waardevols. Vertrouwen ontstaat op termijn, omdat iemand je helpt als het nodig is.’
“We hebben allemaal iemand nodig die in ons gelooft en ervoor zorgt dat we niet opgeven”
Hij adviseert leiders dan ook om het vooral niet alleen te willen doen. Veel bestuurders vinden het weliswaar moeilijk anderen om hulp te vragen, maar dat is volgens Sinek nou juist een uitgelezen kans om vertrouwen op te bouwen. ‘Kies iemand die jou kan bijstaan als het moeilijk wordt. We hebben allemaal iemand nodig die in ons gelooft en die meer in ons ziet dan wijzelf op een gegeven moment. Iemand die ervoor zorgt dat we niet opgeven.’
Voor het gehele artikel, klik hier.
