10 tips voor effectieve complimenten

Post van Sergio van der Pluijm op Linkedin, juni 2016

10 tips voor effectieve complimenten

Wat leuk dat je dit leest. Blijkbaar wil je mensen prettig en effectief helpen veranderen en dat waardeer ik. Want dat wil ik zelf ook. En ja, het juiste compliment op het juiste moment helpt enorm.

Misschien heb je de kracht van complimenten al lang ontdekt. In dat geval zeg ik: trek er op uit en doe je magie… de wereld heeft je nodig!

En als je nog iets bij wilt leren, lees dan vooral verder.

Zoals altijd beginnen we bij ons zelf. Natuurlijk is het fijn om een oprecht compliment te ontvangen, dat weet iedereen. Maar heb je wel eens een compliment ontvangen waardoor je iets over jezelf leerde? Iets waar je goed in bleek te zijn en dat voor jou vanzelfsprekend was?

Voor de ander was dat bijzonder. Je ontdekte dus een Unique Selling Point van je zelf… iets waarmee je de wereld tot een mooiere plek kunt maken. Hoe gaaf is dat? Sommige mensen doen daarvoor mee aan een dure assessment!

Kortom: voor de gever is een compliment een kleine moeite, terwijl het voor de ontvanger een geschenk van grote waarde is. Maar het ene geschenk is het andere niet. Daarom lees je hieronder hoe je dat geschenk nog mooier en effectiever kunt maken. En de wijsheid heb ik o.a. van motiverende en oplossingsgerichte gespreksvoering.

NB: vergis je niet hoe krachtig complimenten zijn! Toen ik nog dagelijks trainingen sociale vaardigheden gaf aan (ex)gedetineerden deden wij regelmatig een sessie rondom complimenten. Natuurlijk lieten wij ze ook elkaar complimenten geven en strooiden wij er zelf rijkelijk mee. Geloof het of niet, maar het thema waarbij ik de meeste tranen heb gezien bij de grootste en stoerste mannen, was dit thema…

Hier komen de tips:

1. Kijk met een waarderende blik

Je kunt pas complimenten geven als je ziet wat waarde heeft, vooral voor de ander. Het helpt dus als je voortdurend naar de ‘volheid van het glas’ kijkt, ook al is het glas maar voor 10% gevuld. Het is heel verleidelijk om te vallen over de 90% leegte in het glas.

2. Wat je aandacht geeft, groeit

Het helpt enorm als je weet wat je wilt versterken of vergroten. Bij motiverende gespreksvoering is dat steeds weer: verandertaal, dus alles wat de cliënt zegt, dat vóór verandering pleit. Bij oplossingsgerichte coaching zijn dat: haalbare doelen, creatieve oplossingen, kleine stapjes in de goede richting. Bij ACT is dat o.a.: het tonen van moed en bereidheid, het ontdekken van waarden, het in de praktijk brengen van toegewijd handelen.

3. ‘Je’ komt beter binnen.

Begin je compliment niet met ‘Ik vind…’, bijvoorbeeld: ‘Ik vind dat je dat heel creatief hebt opgelost’. Het lijkt heel netjes dat je het bij jezelf houdt, maar het werkt veel minder goed dan meteen beginnen met ‘Je…’, zoals in: ‘Je hebt dat heel creatief opgelost’. Als je begint met ‘Je…’ dan komt het meteen bij de ander binnen. En dat is wat je wilt. Het gaat tenslotte niet om jou of wat jij vindt, maar om die ander. Een variant is: ‘Wat heb je dat creatief opgelost, zeg!’ Die reken ik ook goed (o;

4. Zorg dat je het meent

Zoals oprechte complimenten de (werk)relatie verbeteren, zullen onoprechte complimenten die verslechteren. Zorg dus dat je zo kijkt naar de ander dat je dingen kunt benoemen die je echt meent. Weer die waarderende blik dus.

5. Trigger de groeimindset

Onderzoek van onder andere Carol Dweck heeft uitgewezen dat het veel effectiever is om proces-complimenten te geven, dan eigenschapscomplimenten. Zeg dus liever ‘Wat doe je dat slim!’, dan ‘Wat ben jij slim!’. De reden hiervoor is dat proces-complimenten een groeimindset stimuleren en eigenschapscomplimenten een fixed mindset. Proces-complimenten gaan altijd over gedrag, inzet, of inspanning.

6. Wissel directe en indirecte complimenten af

Een direct compliment is simpelweg stellend: ‘jij houdt geduldig vol!’ Een indirect compliment heeft de vorm van een vraag: ‘Hoe lukt het jou om zo geduldig vol te houden?’ Doordat de ander hier even over na moet denken, geeft hij eigenlijk zichzelf een compliment.

7. Wees zuiver in je taal

Nog te vaak zie ik professionals complimenten geven als ‘goed zo!’ en ‘knap hoor!’. Natuurlijk is dit goed bedoeld, maar wat is er precies zo goed en zo knap? De ontvanger leert hier weinig van, behalve: deze hulpverlener is aardig voor mij. Wees dus preciezer: ‘wat moedig van je, dat je je zo kwetsbaar durft op te stellen in de groep’.

8. Heb oog voor deugden

Een project dat mijns inziens aandacht verdient en dat helpt bij het geven van zuivere complimenten is het deugdenproject. Door oog te krijgen voor deze deugden en ze aan je taal toe te voegen, worden je complimenten steeds zuiverder. Denk daarbij aan woorden als: assertiviteit, eerlijkheid, respect, geduld, idealisme. Als je bij iemand een deugd herkent hoef je voor een prachtig compliment alleen maar te zeggen: ‘je toont [deugd X] met wat je net deed’.

9. Non-verbaal kan het ook!

Geef ook eens een non-verbaal compliment, gewoon ter afwisseling: een duim omhoog, een knipoog, een geluidloos ‘wow’ met je mond.

10. Kijk eens naar het filmpje validation ter inspiratie

En je zult zien dat het bij iedereen werkt en dat er door het geven van complimenten ware sprookjes kunnen ontstaan…