HappinessBureau Jaaronderzoek 2023 – artikel 1 –
In een serie van vier artikelen beschrijven we de uitkomsten van het meest recente jaaronderzoek van het HappinessBureau. De volgende onderwerpen komen daarin aan de orde:
- De ontwikkeling van de werkgelukscore, privégelukscore en de eNPS
- Hybride werken
- Het aanbevelen van de manager
- Vertrekintenties en redenen om te blijven
In dit artikel kijken we naar de ontwikkeling van de werkgelukscore, de privégelukscore en de eNPS
Het HappinessBureau doet al sinds 2016, samen met onze onderzoekspartner Steda en anderen, onderzoek naar werkgeluk en aspecten daarvan.
Zo werd in 2019, na afstemming met de Amerikaanse prof. Amy Wrzesniewski, onderzocht hoe Nederlanders naar hun werk kijken (whitepaper Job-Career-Calling). Zien ze hun baan puur als middel om brood op de plank te krijgen en geld te verdienen voor het leven naast hun werk? Of zijn ze meer carrièregericht en zien ze hun huidige baan als investering en opstap naar een volgende functie? Of is het werk een roeping en een van de belangrijkste dingen in hun leven? We zagen dat aspecten als de werkgelukscore, verzuim of het aanbevelen van de werkgever nauw samenhangen met de wijze waarop medewerkers naar hun werk kijken.
In 2020 bleek uit ons jaaronderzoek dat medewerkers in Nederland die dagelijks feedback krijgen van hun leidinggevende gelukkiger zijn op het werk, zich meer gewaardeerd voelen en vaker het gevoel hebben dat de feedback hen echt beter maakt.
Medewerkers ervaren meer werkgeluk als het bij beoordelingsgesprekken (of vergelijkbare gesprekken) gaat over hun sterke punten. Er is ook een relevant verschil geconstateerd bij de doelen die medewerkers krijgen. Medewerkers die ontwikkeldoelen krijgen in plaats van alleen prestatiedoelen zijn aanzienlijk gelukkiger dan medewerkers die geen doelen krijgen of alleen prestatiedoelen. Medewerkers die zowel prestatie- als ontwikkeldoelen krijgen zijn nog gelukkiger op het werk.
In het jaaronderzoek 2021 keken we samen met prof. Marianne van Woerkom naar vier onderwerpen: Veerkracht, Presteren, Bevlogenheid en Talentgericht leiderschap. Talentgericht leiderschap was de ‘winnaar’ van dit onderzoek. Het is een voorspeller van bevlogenheid en via deze bevlogenheid een voorspeller van meer werkgeluk. Ook is het een rechtstreekse voorspeller van werkgeluk. Een talentgerichte leidinggevende kent de sterke punten van zijn/haar medewerkers, zet hen daar ook op in, helpt hen de talenten te ontwikkelen en waardeert de medewerkers voor het gebruik van hun talenten.
In 2022 keken we, wederom met prof. Marianne van Woerkom, naar PERMA(H), hét (werk)gelukmodel van Martin Seligman, de grondlegger van de positieve psychologie. Wat bleek? Hoe meer positieve emoties (P), betrokkenheid (E), relaties (R), zingeving (M), resultaten (A) en gezondheid (H) je ervaart, hoe gelukkiger je bent op je werk. PERMA, zo blijkt tevens uit onze analyses, is een directe voorspeller van werkgeluk.
Ontwikkeling werkgelukscore en privégelukscore 2018 – 2023
Afbeelding 1: ontwikkeling werkgelukscore en privégelukscore sinds 2018 in Nederland.
De score voor werkgeluk is door de jaren heen redelijk constant. Wel is de score in 2023 significant gestegen (van 7,1 naar 7,2). Die stijging komt voort uit de stijging bij managers (7,0 naar 7,3) en senior managers (7,5 naar 7,7). Medewerkers scoren, net als in 2022 gemiddeld een 7,1.
De score voor privégeluk maakt eenzelfde beweging als de werkgelukscore. Ook hier is de stijging ten opzichte van het jaar ervoor (van een 7,5 naar een 7,6) statistisch significant. De twee scores hangen sterk samen: een lage score op privégeluk hangt samen met een lage score op werkgeluk, vice versa. We zien dan ook steeds meer werkgevers die hun medewerkers niet alleen beschouwen als werknemers die tussen 9-17 uur komen werken, maar als mensen die gebeurtenissen van thuis meenemen naar het werk en andersom.
Verder valt in 2023 de sector Zorg op. Zij scoren lager ten opzichte van hun score het jaar ervoor (van 7,3 naar 7,0) en dat is ook lager dan gemiddeld in Nederland (7,2).
Ontwikkeling eNPS (employee Net Promoter Score)
Als aantrekkelijke werkgever wil je graag dat medewerkers gelukkig zijn op het werk: dat ze hun werk als zinvol ervaren, dat ze kunnen doen waar ze goed in zijn en prettig samenwerken met hun collega’s. Dat levert veel op voor de medewerkers en de organisatie. Om dat laatste te meten is de eNPS een goede graadmeter, de employee Net Promoter Score. Het is een relevante KPI, omdat het iets zegt over de wervingskracht van een organisatie. Deze score kan tussen de -100 en 100 liggen en wordt als volgt berekend: van het percentage werknemers dat hun werkgevers aanbeveelt (de zogeheten promoters, met een score van 9 en 10) wordt het percentage werknemers dat de werkgever niet aanbeveelt (de detractors, met een score tussen 0 en 6) afgetrokken.
Afbeelding 2. Ontwikkeling eNPS sinds 2018 in Nederland.
De eNPS is in 2023 gestegen naar -2. Managers (0) en senior managers (+22) zijn daarbij enthousiaster over hun werkgever dan de medewerkers (-5). De sectoren Onderwijs (-6) en Zorg (-5), scoren aan de onderkant, de financiële sector (+17) juist aan de bovenkant.
Werkgeluk en eNPS hangen samen
Zoals in afbeelding 3 is te zien, hangen werkgeluk en het aanbevelen van de werkgever nauw met elkaar samen.
Afbeelding 3: eNPS en werkgeluk (2023)
Van de medewerkers die zichzelf een werkgelukscore geven tussen 1-5 is 61% een detractor, 1% is een promoter. Hoe anders is de verhouding bij medewerkers die zichzelf een 9 of een 10 geven qua werkgeluk: 70% is een promoter en slechts 1% een detractor.
Ten slotte: de werkgelukvoorspellers
Wat voorspelt nu het werkgeluk in Nederland? We kijken daarbij naar die stellingen waar het verschil het grootst is tussen mensen die heel gelukkig zijn op hun werk en zij die het minst gelukkig zijn. Ben je het ermee eens, dan ervaar je het wel, heb je het wel; ben je het er niet mee eens, dan ervaar je het niet, heb je het niet.
Afbeelding 4: Deelaspecten (alleen top 6 is weergegeven) die de meeste impact maken op het werkgeluk
Bezien voor geheel Nederland zijn de meest impactvolle aspecten:
- Ik voel me echt gewaardeerd
- Mijn waarden komen overeen met die van de organisatie
- Onze toekomstvisie inspireert en motiveert mij
- Ik ben trots op mijn organisatie
- We zijn meer bezig met oplossingen dan met problemen
- Ik vertrouw ons management
- De organisatie stelt mij in staat om resultaten te bereiken
- Ons management is inspirerend, toegankelijk en goed communicerend
- Ik ervaar een prettige sfeer in onze organisatie.
Het is waardevol te weten wat de aspecten zijn die binnen jouw organisatie het werkgeluk voorspellen. Een item wat laag scoort is niet automatisch het aspect dat het werkgeluk zal verbeteren als je er meer aandacht aan besteed.
Tips:
- Meet het werkgeluk, het privégeluk van de medewerkers en de eNPS
- Analyseer de verschillen tussen de medewerkers die gelukkig zijn en zij die ongelukkig zijn.
- Bekijk ook de verschillen tussen afdelingen, teams en leidinggevenden. Met hen het gesprek aangaan levert concrete actiepunten op die de cultuur van de organisatie zullen verbeteren.
Meer tips en achtergrond? Zie het boek Word een Woest Aantrekkelijke Werkgever met Werkgeluk.
