‘Happiness’ op de werkvloer: een hype?

Dit artikel is het eerste deel van de serie EQ in de organisatie.

Een veelvoorkomend misverstand over het thema happiness (in dit artikel afwisselend gebruikt met vreugde en geluk), versterkt door onze cultuur en (social) media, is dat we allemaal continu vrolijk, opgewekt en tevreden zouden moeten zijn. Echt geluk gaat juist over het slechte met het goede nemen en anders tegen ongeluk aan leren kijken. Er moet ook een plek zijn voor angsten, verdriet en somberheid. Die horen er bij. Maatschappelijke druk is een duidelijke keerzijde van het thema geluk. Wie ongelukkig is, is al snel een mislukkeling vanuit sociaal-maatschappelijk oogpunt bekeken.

Een ander veel voorkomend misverstand is happiness als doel zien in plaats van als middel. Onze hersenen blijken anders te werken. We zijn namelijk het meest gelukkig wanneer we in het moment leven en bezig zijn met betekenisvol werk of positieve relaties. “We weten dat mensen het gelukkigste zijn wanneer ze adequaat worden uitgedaagd – wanneer ze doelstellingen proberen te bereiken die moeilijk zijn, maar niet buiten hun bereik”, schrijft Daniel Gilbert in zijn boek over geluk Stumbling on Happiness. Betekenis en uitdaging zijn dus belangrijk, maar ook focus. Wanneer de geest veel ruimte krijgt om te dwalen voelen mensen zich doorgaans ongelukkiger.

Vreugde in organisaties
We weten toch niet echt goed wat happiness nou precies inhoudt. Volgens schrijver en filosoof Jean-Jacques Rousseau is het doelloos ronddrijven, liggend in een boot en je God voelen. Niet erg productief, maar wel gelukkig. Schrijver Samuel Johnson (meestal Dr. Johnson genoemd) zei dat de staat van ‘blij zijn in het moment’ alleen dronken bereikt kan worden. Er zijn in de eeuwen na deze schrijvers vele definities bijgekomen, maar niet meer plausibele dan deze twee.

Omdat dit weinig praktisch is in de toepassingen voor organisaties wenden ze ons tot psycholoog Martin Seligman. Hij beschreef de vijf elementen van happiness die zijn samengevoegd in het acroniem PERMA. Dat staat voor:

● Positieve emoties: Vrede, dankbaarheid, tevredenheid, plezier, voldaanheid, inspiratie, liefde, nieuwsgierigheid en hoop vallen hieronder.
● Engagement (betrokkenheid): Onszelf verliezen in een taak en zo het ervaren van ‘verloren tijd’.
● Relaties: Mensen met betekenisvolle en positieve relaties zijn gemiddeld gelukkiger dan mensen die deze niet hebben.
● Meaning (betekenis): Betekenis ontstaat wanneer we een doel dienen dat groter is dan onszelf en dat de mensheid verder helpt.
● Accomplishment/achievement (prestatie): We moeten onszelf verbeteren om ons tevreden te voelen over ons leven.

Organisaties die meer vreugde willen, zullen moeten sturen op PERMA. Uit de bekende Gallup onderzoeken blijkt dat zij dit nog niet zo goed doen. Slechts 30 procent van de medewerkers zegt engaged (betrokken) te zijn in de VS. 1 op de 5 is zelfs disengaged. Dit zijn mensen die projecten saboteren, anderen tegenwerken en een negatieve sfeer creëren. Kortom, zij vernietigen waarde. Wanneer leiders en manager niet betrokken zijn heeft de organisatie écht een probleem, omdat deze mensen dan niet alleen zelf dwarsliggen, maar ook anderen negatief beïnvloeden.

3 manieren om de betrokkenheid te vergroten:

● Visie: Mensen willen een duidelijk beeld van de toekomst en hoe zij daar inpassen.
● Bedoeling: Het gevoel dat werk er toe doet en bijdraagt aan het verwezenlijken van iets belangrijks. En dat is niet aandeelhouderswaarde (behalve voor de top dan).
● Positieve relaties: Goede relaties zijn cruciaal voor vertrouwen, mentaliteit en de bereidheid bij te dragen aan een team.

Lees hier de rest van het artikel.